Kto ty jesteś? - Polak mały.
Jaki znak twój? - Orzeł Biały

Historia Orła Białego

Orzeł jako symbol znany był już od bardzo dawna. Babilończycy, Persowie czy Hindusi z wizerunkiem tego ptaka utożsamiali najwyższą boskość. W mitologii greckiej orzeł stanowił symbol geniuszu, wielkości i majestatu.

 

Godłem naszego państwa jest już od bardzo dawnych czasów Orzeł Biały. Tego królewskiego ptaka umieściło w swoich herbach wiele państw. Największe starożytne imperium, Cesarstwo Rzymskie, symbolizowały srebrne orły.

Nasz Orzeł ma głowę zwróconą w prawą stronę, rozpostarte skrzydła, białe pióra, złoty dziób i szpony oraz złotą koronę jako symbol Królestwa Polskiego.

W średniowieczu orzeł był herbem władców piastowskich i występował najczęściej na monetach, pieczęciach, elementach uzbrojenia i chorągwiach. Jako Herb książąt towarzyszył polskim wojom na polach bitewnych. Pierwszą wzmiankę o znaczeniu orła w walce zamieścił Wincenty Kadłubek w „Kronice Polskiej” opisując bitwę stoczoną w 1180 roku przez Kazimierza Sprawiedliwego pod Brześciem.

Zmieniała się barwa znaku herbowego. Za czasów książąt z dynastii Piastów srebrny orzeł, czyli biały umieszczony w czerwonym polu tarczy herbowej, dał początek polskim barwom narodowym: biało-czerwonym. Orzeł występował na monetach i pieczęciach książąt piastowskich, tarczach i chorągwiach od dwunastego wieku. Oficjalnie orzeł w koronie polskiej po raz pierwszy pojawił się podczas koronacji Przemysława II w 1295 r. Przemysław II sprawił sobie także pieczęć, na której widniał wielki Orzeł Biały w koronie z obiegającym wokół napisem „Bóg przywrócił Polakom zwycięskie znaki”. Pierwsze źródło pisane, które mówi o Białym Orle Polski, to Kronika Czeska - zapis ten brzmi tak: "…Sztandar czarny jak węgiel, z białym orłem unosi się nad polskim orszakiem…”, zaś Władysław Łokietek nakazał umieścić orła Przemysława II na Szczerbcu. W ten sposób Orzeł Biały stał się herbem Królestwa Polskiego, przyjmowanym kolejno przez wszystkich władców polskich.

Przyozdabiano nim szaty królewskie, broń osobistą i chorągwie. Postać orła widniała na insygniach władców z dynastii Piastów, Jagiellonów, Wazów i kolejnych królów. Godło eksponowano podczas ceremonii koronacyjnych, przyjazdów dostojników zaprzyjaźnionych państw, zawierania traktatów pokojowych, obrad sejmowych, orszaków weselnych i pogrzebów. Orzeł był obecny także na polu walki.

W ciągu wieków zmieniał się sposób przedstawiania orła, niezmienna pozostawała symbolika tego znaku. Orzeł Biały w koronie symbolizował państwo polskie, króla, który je uosabiał oraz Naród polski. Symbolizował siłę, potęgę i majestat. Biel orła oznaczała dobro, czerwień pola, w którym umieszczano jego wizerunek – dostojność. Od najdawniejszych czasów orzeł biały symbolizował odwagę i bohaterstwo, majestat oraz czystość dążeń narodów i państw.

Na początku XIV wieku orzeł biały na czerwonym polu, ze złotą koroną na głowie i złotymi szponami oraz dziobem zwróconym w prawo został umieszczony na tarczy Królestwa Polskiego, chorągwi wielkiej oraz pieczęciach i monetach. Ponadto Władysław Łokietek ozdobił nim miecz koronacyjny (1320 r.).

W bitwie pod Grunwaldem (1410 r.) rycerstwu polskiemu przewodziła Chorągiew Wielka Ziemi Krakowskiej mająca w herbie Orła Białego z rozpostartymi skrzydłami i koroną na głowie. Wielkie emocje, jakie towarzyszyły w czasie trwania tej bitwy poświadcza Jan Długosz w Rocznikach opisując Upadek Wielkiej Chorągwi z Orłem Białym i zaciętość wojów w obronie tego najważniejszego znaku. Jej ponowne podniesienie przez polskich rycerzy stało się punktem zwrotnym w przebiegu tej zwycięskiej walki. Niezmienną cechę polskiego godła stanowiło udostojnienie go królewską koroną.

W świadomości narodu białopióry orzeł w koronie utrwalił się jako znak Polaków. Rozbiory Polski i utrata niepodległości stały się czynnikami ożywiającymi i przyśpieszającymi rozwój polskiej myśli narodowej.

Orzeł Biały jako znak oficjalnie zakazany stawał się symbolem najżywszych uczuć patriotycznych. Miał przypominać świetność państwa ucieleśniać marzenia o wolności.

 

Wizerunek orła powrócił na krótko w herbie utworzonego w 1807 roku Księstwa Warszawskiego

Symbol narodu polskiego zakazany przez zaborców odradzał się w każdym powstaniu narodowym.
Już w XX wieku, po latach niewoli, Polacy przywracali swoje symbole narodowe z Orłem Białym na czele. Rząd socjalistyczny Jędrzeja Moraczewskiego usunął koronę z wizerunku orła (1918 roku). Występowano z surową krytyką tych, co chcieli nierozważnie obalić wielowiekowe tradycje narodowe.

W czasie II wojny światowej Polska znowu znikła z politycznej mapy Europy. Raz jeszcze Orzeł Biały został zakazany przez okupantów. Pozostał jednak symbolem używanym przez rząd Polski na uchodźstwie. Noszono go w Wojsku Polskim na Zachodzie i Wschodzie (tu w innym kształcie i bez korony), w kraju zaś w armii Polskiego Państwa Podziemnego. Był symbolem walki o wolną Polskę.
Po II wojnie światowej - w 1948 roku - orzeł stracił koronę.

Pamięć Orła Białego w koronie była jednak żywa w polskim społeczeństwie, przywiązanym do tradycji narodowych. Dlatego też towarzyszył on masowym protestom ugrupowań opozycyjnych, a w szczególności wielkiemu ruchowi „SOLIDARNOŚCI” w każdym czasie jego działalności.

 

W wyniku przemian politycznych i ustrojowych w końcu lat osiemdziesiątych i powołaniu Rzeczypospolitej Polskiej Sejm ustawą z 29 grudnia 1989 roku wprowadził godło w postaci Orła Białego w koronie na czerwonym polu. Od tego czasu „Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy”.

 

W ten sposób dopełniło się oczekiwane przez społeczeństwo i działaczy politycznych godło państwowe - ORŁA BIAŁEGO w podobieństwie do herbu z 1927 roku.

Ponieważ od zawsze Orzeł Biały był dla Polaków symbolem walki o wolność, odwagi, bohaterstwa, dumy narodowej, a dla innych narodów, nawet w bardzo wczesnych okresach, był symbolem geniuszu i majestatyczności, dlatego nadanie naszej szkole imienia Orła Białego, będzie powodem do szacunku i dumy, należnemu temu symbolowi. A ponadczasowość i znaczenie oraz waga tego symbolu, nada szkole, noszącej to imię, ważność i będzie dla jej uczniów i pracowników placówki, swoistą nobilitacją.

Nadanie imienia Orła Białego będzie też zobowiązywać szkołę do krzewienia postaw patriotycznych wśród młodzieży, z ogromnym naciskiem do szerzenia poszanowania wielowiekowej tradycji naszej Ojczyzny. Pragniemy, aby przynależność narodowa stawała się dla naszej młodzieży nieocenioną wartością. Od kilku lat w naszej szkole świętujemy bardzo uroczyście Rocznicę Odzyskania Niepodległości, Konstytucję 3 maja, od paru lat organizowany jest również w naszej szkole Konkurs Pieśni Patriotycznej, cieszący się ogromnym zainteresowaniem wśród młodzieży.

Z jednej strony nobilitacja, z drugiej zobowiązanie, jednak tak ważny symbol i wizerunek majestatycznego Orła na sztandarze szkoły będzie dla wszystkich związanych z Zespołem Szkół w Miękini, swoistym ogromnym wyróżnieniem.